Daha önceki yazılarımızda da izah ettiğimiz ücrete İş Kanununa göre fazla çalışma, haftalık 45 saati aşan çalışmalar olarak kabul edilmektedir. İşçinin haftalık 45 saati aşan çalışma yapması halinde ayrıca fazla çalışma ücreti ödenmesi gerekmektedir. Bazı işyerlerinde fazla çalışma ücretinin aylık ücretin içinde ödendiği bilinmektedir. Ancak bunun için aylık ücretin makul düzeyde yüksek olması gerekir.
Yıllık 270 saate kadar olan fazla çalışma ücreti aylık ücrete dahil edilebilir
İş Kanunu ve Yargıtay uygulamaları gereğince yıllık 270 saate kadar olan çalışmalar temel ücretin içinde ödenebilir. Bunun için iş sözleşmesinde düzenleme yapılması gerekmektedir. Yapılan düzenlemelerde yıllık 270 saate kadar olan çalışmaların aylık ücretin içinde olduğunun belirtilmesi ve taraflarca sözleşmenin imzalanması gerekmektedir.
Nitekim Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 01.02.2022 tarih ve 2022/1770 esas, 2022/2677 karar sayılı ilamında bu hususu aşağıdaki şekilde somutlaştırmıştır:
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda, davalı vekili tarafından sunulan iş sözleşmesinde davacıya ödenecek ücret tutarının belirtilmediği, dolayısıyla sözleşme içeriğinden davacıya ödenen ücretin yıllık 270 saatlik fazla çalışma ücretini de karşılayıp karşılamadığının denetlenemediği gerekçesiyle iş sözleşmesinin 4.maddesinde mevcut davacıya ödenen ücrete fazla çalışma ücretinin dahil olduğu hükmünün geçerli olmadığı kabul edilerek sonuca gidilmiştir. Ancak iş sözleşmesinde davacının aylık ücreti yazılı değil ise de, bu husus tek başına anılan hükmün geçersizliği sonucunu doğurmaz. Bu halde davacıya dönemsel olarak ödenen ücretler dikkate alınarak, fazla çalışma ücretinin asıl ücrete dahil olduğuna dair hükmün geçerli olup olmadığı denetlenmelidir. Davacıya ödenen ücretin, o dönemde yürürlükte bulunan asgari ücrete ilaveten ayda 22,5 saat karşılığı fazla çalışma ücretini aşması halinde iş sözleşmesi hükmünün geçerli olduğu kabul edilmelidir. Şu halde, tüm dosya kapsamı itibariyle davacının fazla çalışma ücretine esas net ücretinin 1.200,00 TL (Brüt 1.676,21 TL) kabul edildiği ve son çalışma dönemi (Ocak 2014) asgari ücretinin dahi net 846 TL (Brüt 1.071 TL) olduğu nazara alındığında iş sözleşmesindeki fazla çalışma ücretinin asıl ücrete dahil olduğuna dair hükme değer verilmemesi ve iki davalı olmasına rağmen hüküm kısmında “davalıdan” şeklinde hüküm kurulması hatalı olup bozma sebebi ise de, bu yanlışlığın düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden hükmün 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun geçici 3. maddesi uyarınca uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 438/7. maddesi uyarınca kararın düzelterek onanmasına karar verilmiştir.
Yargıtay kararından da anlaşılacağı üzere fazla çalışma ücretinin aylık ücretin içinde kabul edilebilmesi için yıllık 270 saatin bir aya denk gelen 22,5 saate ilişkin ücretin de aylık ücret içinde olması gerekir.
Fazla çalışma ücreti aylık ücretin içinde olan bir işçinin 2024 yılındaki minimum ücreti ne kadar olmalı
Yargıtay kararlarında fazla çalışma ücretinin aylık ücretin içinde olmasının ilk şartı sözleşmede hüküm bulunması olarak kabul edilmiştir. İkinci bir şart ise aylık ücretin 22,5 saat fazla çalışma ücretini karşılayacak düzeyde olmasıdır.
2024 yılında asgari ücret 20.002,50 TL/brüttür. İşçinin fazla çalışma ücretine esas saatlik ücreti ise 133,35 TL/brüttür. Bu durumda 22,5 saat fazla çalışma ücreti 3.000,38 TL/brüt olacaktır. Buna göre fazla çalışma ücreti dahil bir işçinin temel ücreti 25.002,88 TL/brüt olacaktır.
2024 yılında eğer işçinin aylık ücreti 25.002,88 TL/brüt tutardan daha düşükse fazla çalışma ücretinin aylık ücret içinde olmadığını kabul etmek gerekmektedir. Bu durumda işçiye ayrıca fazla çalışma ücreti ödenmesi gerekir.