EYT’den emekli olacak işçiler SGK’dan emekli şartlarını taşıdıklarına ilişkin gerekli belgeleri aldıktan sonra çalıştıklarını işyerlerine müracaat ederek kıdem tazminatlarını alabilecekler. Bu aşamada işçilerin kıdem tazminatının nasıl ödendiği, kıdem tazminatına esas sürenin doğru tespit edilip edilmediği, kıdem tazminatına ilişkin ücretin doğru tespit edilip edilmediği hususu önem arz etmektedir. Kıdem tazminatı alarak emekli olan işçiler eksik ödeme nedeniyle sonradan dava açabilecekler.
İşveren tarafından kıdem tazminatı ve tüm hakların arabulucuda anlaşılarak ödenmesi talep edilebilir
İşverenler açılacak davaların önüne geçmek için işçilerin tüm haklarını ihtiyari arabuluculukta anlaşarak ödemek isteyebilirler. Arabuluculukta anlaşma sağlandığı durumda eksik ödeme olsa bile artık bunun için dava açmak mümkün olmayacaktır. Bu nedenle EYT’den emekli olacak işçilerin işverenin arabuluculuk teklifini kabul etmeden önce hangi haklarının ne kadar olduğunu doğru tespit etmeleri gerekmektedir.
Arabulucuya giden işçilerin dikkat etmeleri gereken hususlar
Arabulucuya giden işçilerin hangi hususlara dikkat etmeleri gerektiğini 3 başlık altında inceleyeceğiz.
I- Kıdem tazminatının hesaplanmasında hizmet süresinin doğru tespit edilip edilmediği
Arabulucuya giden işçilerin öncelikle işvereni tarafından kıdem tazminatına esas hizmet süresini nasıl tespit edildiğini öğrenmeleri önem arz ediyor. Son çalıştığı işyerinde daha önce çalışması olmayan işçiler açısından çok fazla sorun çıkmayacaktır. SGK hizmet dökümünden işçinin kendisi bunu tespit edebilir.
Emekli olacaağı kurumda daha önce çalışması bulunan işçilerin önceki çalışmalarını da kıdem tazminatına esas süreye dahil ettirmesi gerekiyor. Örneğin işçi 3 senedir çalışmış olsun. ancak 3 sene öncesinde de ara vererek ayın işyerinde çalışması varsa bu sürenin de kıdem tazminatı hesabına dahil edilmesi gerekmektedir. Bunun için işçinin
- işçinin önceki çalışmalarının kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sonlandırılmış olması
- önceki dönem çalışmaları için kıdem tazminatı ödenmemiş olması gerekir.
II- Kıdem tazminatının hesaplanmasında ücretin doğru olarak tespit edilmesi
Kıdem tazminatı hesaplanırken ücretin nasıl belirlendiğinin mutlaka bilinmesi gerekir. Kıdem tazminatına esas ücret işçinin giydirilmiş brüt ücretidir. Yani işçinin çıplak brüt ücretine ek olarak işveren tarafından sağlanan diğer menfaatlerin aylık parasal tutarlarının da ücrete eklenmesi gerekir.
III- Arabuluculukta düzenlenen tutanakta kıdem tazminatı dışında diğer tüm alacaklara ilişkin maddenin olup olmadığı
İşçinin çalıştığı işyerinde fazla çalışması, genel tatil çalışması vb hak ve alacakları olabilir. Örneğin fazla çalışma yapıldığı halde veya genel tatillerde çalışıldığı halde bunlara ilişkin ücretler ödenmemiş olabilir. Arabulucuya gidildiği durumda kıdem tazminatının tutarı üzerinde anlaşma yapılırken işçinin bu tür alacaklarının olmadığına yönelik madde konularak anlaşma sağlanabilir. Böyle bir durumda işçi fazla çalışma alacağı olsa bile arabuluculukta anlaşma yapıldığı için artık dava açamayacaktır.
Saydığımız bu nedenlerle işçilerin arabuluculuğa gitmesi halinde bu hususlara dikkat ederek işvereniyle doğru bir hak kaybına neden olmayacak şekilde anlaşma yapması önem arz etmektedir. Anlaşma yapıldıktan sonra oluşacak hak kayıpları için dava açma imkanı kalmadığından işçilerin hakları hesaplayarak arabulucuya gitmelerinde fayda olduğunu değerlendiriyoruz.
Yazar: Avukat Muaz Salih Yıldırım
Bu yazı sadece eytdanismanlik.com için hazırlanmış olup, ancak aktif link verilmesi durumunda kaynak gösterilerek alıntılanabilir.