Çalıştığı kurumda yaptığı iş nedeniyle sağlık problemi yaşayan okuyucumuzun sorusunu, Yargıtay kararları doğrultusunda değerlendiriyoruz.
Soru: Merhabalar ben bir çağrı merkezinde çalışıyorum gözümde işten dolayı rahatsızlık oluştu ve doktor rapor yazdı iş yerim de istifa ettiğimi gösterip işten çıkartmak istedi. Ben kabul etmedim ve işten çıkmak istemiyorum farklı bir işe yönlendirilmek istiyorum dedim. Bilgisayar dışında başka bir işimiz yok diyerek sağlık kurulu raporu almamı istediler. Sağlık kurulu engelli olmadığım için rapor vermiyorlar ve bana 3 hekim raporu vermeyi teklif ediyorlar. Ne yapabilirim sizce.
Cevap: Yöneltmiş olduğunuz soruyu 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında cevaplamaya çalışalım. Sorunuzda yaptığınız iş nedeniyle gözlerinizde sağlık problemi yaşadığınızı belirtiyorsunuz. Sağlık probleminiz nedeniyle işyerinizde bu problemden etkilenmeyecek bir iş değişikliği talebiniz var.
İşçinin sağlık probleminin yaptığı işin niteliğinden kaynaklanması gerekir
İş Kanunun 24/I-a maddesinde “İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple
işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olduğu durumda” işçinin ihbar süresini beklemeksizin iş sözleşmesini feshedebileceği hüküm altına alınmıştır. Konuya ilişkin olarak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 11.11.2021 tarih ve 2019/834 Esas, 2021/1402 karar sayılı ilamında
4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesinin (I) numaralı bendinde sağlık sebepleriyle işçinin iş sözleşmeni haklı nedenle feshi iki durumla sınırlı olarak kabul edilmiştir. İlgili maddenin (I) numaralı bendinin (a) alt bendinde; iş sözleşmesinin konusu olan işin yapılmasının işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olması durumunda işçinin haklı fesih imkânının olduğu açıklanmıştır.
Bu hükme göre işçi lehine sağlık nedeniyle fesih hakkının doğabilmesi için her şeyden önce yapılan iş işçinin yaşamı veya sağlığı için tehlike yaratmalıdır. Bunun gibi söz konusu tehlike işin niteliğinden kaynaklanmış olmalıdır (Süzek, Sarper: İş Hukuku Yenilenmiş, 18. Baskı, İstanbul 2019, s. 682).
şeklinde hüküm kurmuştur.
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 11.02.2020 tarih ve 2016/29903 Esas, 2020/2152 karar sayılı içtihadında;
24.maddeden kendisinden kaynaklı sebeplerle sözleşmeyi feshettiğini ispat yükü işçi üzerindedir. İşçi sözleşmenin feshini gerektiren nedenlerin bulunduğunu ve bu nedenle sözleşmeyi haklı olarak feshettiğini ispatlamalıdır.
İş Kanununun 24/1 maddesinde öngörülen unsurlar işyerinin özellikleri, davacının çalışma koşulları, yaptığı işi, yaşı ve hizmet süresi bir bütün halinde dikkate alınıp davacının çalışmasına engel olabilecek bir rahatsızlığının bulunup bulunmadığının tespiti için tam teşekküllü bir devlet hastanesi, Adli Tıp veya Üniversite Hastanelerinden heyet raporu alınmalıdır.
Somut olayda, iş sözleşmesinin davacı işçi tarafından feshinin haklı olup olmadığı tartışmalı olup, davacı … nedeni ile işten ayrılmış ise de mahkemece bu konuda rapor aldırılmamıştır. Hastalık olgusu işçiye tek başına haklı fesih imkanı tanımaz. Mahkemece, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24/I-a maddesinde tanımlanan koşulların oluşup oluşmadığının tespiti bakımından uzman bir bilirkişiden rapor alınarak yasal düzenlemede tanımlanan “iş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması, işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli” olup olmadığı belirlenmeden, davacının hastalığının haklı fesih imkanı yaratıp yaratmayacağı değerlendirilmeden eksik inceleme ile hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
şeklinde karar vermiştir.
Yaptığı işten kaynaklı sağlık problemi yaşayan işçi ne yapabilir
Öncelikle sağlık kurumuna müracaat ederek yaşadığınız göz probleminin yaptığınız işten kaynaklandığını tespit ettirmeniz gerekmektedir. Dikkat edilmesi gereken husus ise yaşadığınız göz probleminin işe başladığınız zaman bulunmadığı, işin yapılması sürecinde yaptığınız işten kaynaklanan nedenlerle problem yaşadığınız hususu mutlaka raporda yer verilmelidir. Ayrıca tedavi olsa bile aynı iş yapılmaya devam ettiği sürece yaşanan sağlık probleminin ortadan kalkmayacağı raporda belirtilmeli. Başka bir anlatımla alınacak raporda göz probleminizin yaptığınız iş nedeniyle kaynaklandığı ve aynı işi yapmanızın sağlığınız açısından tehlikeli olduğu dile getirilmelidir. Özele;
- İşçinin hastalığının işçinin sağlığı için tehlike oluşturması ve bunun da işçinin yaptığı işin niteliğinden kaynaklanması gerekir.
- Alınacak sağlık raporunda, hastalığın ne olduğu, neden kaynaklandığı belirtilmeli
- Alınacak sağlık raporunda işçinin hangi işleri yapmaması, nasıl bir ortamda çalışmaması gerektiği belirtilmeli, örneğin sürekli bilgisayar da çalışması uygun değildir gibi
Bu içerikte bir rapor alındıktan sonra işvereninize yazıl bir dilekçe veya noter aracılığıyla sağlık probleminizi dile getirip, çalışmaya devam etmek istediğinizi, sağlık probleminizin gözetilerek uygun bir iş verilmesini talep edebilirsiniz. Aksi durumda iş sözleşmenizi ihbar süresi tanımadan feshederek kıdem tazminatı alabilirsiniz.