İşe iade davası nedir?
İşçi ve işveren arasında yapılan sözleşme işveren açısından sürdürülemez hale gelebilir. Bu durumda işveren işçinin sözleşmesini feshedebilir. İşçinin haklı bir neden olmaksızın işten çıkarılması halinde, işçi aynı koşullar altında tekrar işe başlatılmasını talep edebilir. İşçinin bu anlamda iş mahkemelerinde açtığı davaya işe iade davası denilmemdedir. Başka bir anlatımla işveren tarafından iş sözleşmesi feshedilen işçi yapılan bu feshin haklı nedenle yapılmadığını düşünebilir. Bu durumda mahkemelerden sözleşmenin feshini geçersizliğini ve işine aynı şartlarda iade edilmesini talep edebilir.
İşe iade davası açmanın şartları nelerdir?
İşe iade davasının açılabilmesi için 4857 sayılı İş Kanununun 18 ve 20. maddeleri yer alan bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu şartları sırayla inceleyecek olursak
İşyerinde en az 30 işçi çalışıyor olması gerekir
Yasa gereğince çalışan işçi sayısı 30 ve üzerinde olması gerekmektedir. 30 işçi şartının sağlanabilmesi için işverenin sadece aynı işyerindeki işçi sayısı esas alınmaz. Aynı işyerindeki işçi sayısı 30 kişinin altında olsa bile, aynı iş koluna ait farklı işyerlerindeki işçi sayısı toplamının 30 ve üzeri olması yeterli olacaktır. Örneğin bir işverenin tek bir mağazasında çalışan işçi sayısı 10 kişi olsa bile diğer mağazalarındaki toplam işçi sayısı 30 işçiyi aşıyorsa bu şart sağlanmış olacaktır.
İşçi ile işveren arasında imzalanan sözleşme “Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi” olmalı
İşe iade davası açılabilmesi için işçinin “Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi” ile çalışıyor olması gerekir. İş sözleşmesi belirli süreli yapılmış olsa bile, zincirleme olarak tekrar etmesi durumunda, Yargıtay’ın içtihatları gereğince işçinin “belirsiz süreli iş sözleşmesi” ile çalıştığını kabul etmek gerekecektir.
Çalışma Süresi En Az 6 Ay Olmalı
İşe iade davasının açılabilmesi için diğer bir şatta işçinin işçinin işyerindeki çalışma süresinin en az 6 ay olması gerektiğidir. Bu süreye işçinin deneme süresi de dahildir.
İşçi Statüsünde Olmak gerekiyor
İşçinin işyerindeki statüsünün “işçi” olması gerekiyor. Başka bir anlatımla çalışanın işveren vekili olmaması yani işyerinin bütününü yada belli bir bölümü sevk ve idare etmemesi gerekir. İşyerinin bütünün yada belli bir bölümünü sevk ve idare etmese bile işveren adına işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi olan çalışanlar işe iade davası açamazlar
Özetleyecek olursak işe iade davası açılabilmesi için;
- En az 30 işçinin çalışıyor olması gerekir.
- İşçinin “belirsiz süreli iş sözleşmesi” ile çalışıyor olması gerekir.
- Hizmet süresinin deneme süresi dahil 6 ay veya daha fazla olması gerekir.
- İşçinin işçi statüsünde çalışması yani işvereni temsil eden işyerini belli bir kısmını idare eden pozisyonda olmaması, işçi alma ve işten çıkartma yetkisinin bulunmaması gerekir.
Bu şartların taşınması halinde işçi işe iade davası açarak
- Feshin geçersizliğine ve işe iadesine
- 4 aylık boşta geçen süre ücreti ve diğer haklarının ödenmesini
- İşe başlatmama tazminatına karar verilmesini isteyebilir.