İşveren tarafından işçi ücretsiz izne ayrılırken işçinin onayı alınması gerekir. Aynı şekilde işçinin talep etmesi üzerine işveren işçiyi ücretsiz izne ayırabilir. Her iki durumda da işçinin ücretsiz izne ayrılması işçinin onayı ile gerçekleşmiş olmaktadır.
İşçinin onayı ile kullandırılan ücretsiz izin süreleri hizmet süresine eklenir mi?
İşçinin ücretsiz izinde olduğu süre iş sözleşmesinin askıda olduğu süredir. Ücretsiz izin sürecinde iş sözleşmesi askıda olduğu için hizmet süresine dahil edilmemektedir. Dolayısıyla kıdem tazminatı ve yıllık izin ücretine esas sürelerin belirlenmesinde ücretsiz izinde geçen süreler dikkate alınmayacaktır.
Ülkemizde yaşanan pandemi döneminde işverenler tarafından işçilerin zorunlu olarak ücretsiz izne çıkartıldığı bilinmektedir. Soru pandemi döneminde kullandırılan ücretsiz izin sürelerinin hizmet süresine dahil edilip edilmeyeceği noktasında toplanmaktadır.
Pandemi döneminde kullandırılan ücretsiz izinlerin diğer ücretsiz izinlerden farkı nedir?
Pandemi nedeniyle işçilerin zorunlu olarak ücretsiz izne ayrılması halinde ücretsiz izinde geçen eksik günler SGK’ya “28 – Pandemi Ücretsiz İzin (4857 GEÇ.10.MD)” koduyla veya “29 – Pandemi Ücretsiz İzin ve diğer” koduyla bildirildi.
Pandemi döneminde 4857 sayılı İş Kanunu’na eklenen geçici 10. madde ile işverene işçiyi kısmen veya tamamen ücretsiz izne çıkarma hakkı getirilmiştir. Burada normal ücretsiz izne ayırmadan farklı olarak işçinin onayına başvurulmadan işveren pandemi gerekçeleriyle resen işçisini ücretsiz izne ayırabiliyordu. Normalde işveren işçisini ücretsiz izne ayırmak istediği zaman işçinin onayını alması gerekir. Pandemi döneminde ise pandemi gerekçesiyle işçinin ücretsiz izne yarılması halinde işçinin onayı gözetilmedi. Ancak 16.04.2020 tarihinde İş Kanununa eklene maddede işverenini işçinin onayını almadan kullandırdığı ücretsiz izin sürelerinin kıdeme etkisi üzerine herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
Pandemi döneminde ücretsiz izinde geçen sürelerin kıdem süresine eklenmesine ilişkin Yargı kararları ne diyor?
İşten çıkartılan bir işçinin işe iade talebiyle açmış olduğu davada yerel mahkeme, işçinin SGK hizmet dökümünde kayıtlı hizmet süresinin 6 aydan daha az olduğu gerekçesiyle davayı reddetti. Bunun üzerine davacı tarafa istinaf başvurusunda bulundu. Yapılan istinaf incelemesinde Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi 23.03.2022 tarih ve 2022/542 Esas, 2022/693 Karar sayılı kararında konuya ilişkin olarak aşağıda yer alan hükmü kurdu.
…7244 sayılı kanun ile 4857 sayılı kanuna eklenen Geçici 10. Madde kapsamında tek taraflı izin uygulaması sonucunda kullandırılan ücretsiz izin süreleri 6 aylık kıdem süresi hesabında dikkate alınması gerektiği bu nedenle ilk derece mahkemesince yargılamaya devam edilerek davanın esası hakkında hüküm kurulması gerekirken dava şartı yokluğundan davanın reddine dair karar verilmesi hatalı olduğu anlaşılmakla oy birliğiyle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur….
Buna göre pandemi sürecinde pandemi gerekçeleriyle kullandırılan ücretsiz izinlerin hizmet süresine eklenmesi gerektiği kanaatindeyiz.
