Ara dinlenme süresi günlük çalışma süreci içinde işçiye verilen dinlenme zamanıdır. Ara dinlenme süreleri 4857 Sayılı İş Kanununda düzenlenmiştir.
Ara dinlenme Süreleri İş Kanununa göre nasıl düzenlenmiştir?
Ara dinlenme süresi 4857 sayılı iş kanununun 68. maddesinde yer almaktadır. İş Kanununda yer alan ara dinlenme süresini ilişkin düzenlemeye göre;
- 4 saat veya daha kısa süreli işlerde ara dinlenme süresi 15 dakika,
- 4 saatten fazla ve 7,5 saate kadar (7,5 saat dahil) süreli işlerde ara dinlenme süresi yarım saat,
- 7,5 saatten fazla süreli işlerde 1 saat olarak belirlenmiştir.
Ara dinlenme süreleri bireysel iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesiyle İş Kanununda belirtilen sürelerden daha fazla belirlenebilir. Fakat İş Kanununda yer alan ara dinlenme süreleri bu düzenlemede belirtilen sürelerden daha az olamaz. Ara dinlenme süreleri bir işyerinde işçilere aynı veya değişik saatlerde kullandırılabilecektir.
İş Kanununda günlük çalışma süresi 11 saati geçemez. Ancak bir çok işyerinde 11 saatin üzerinde çalışma yapıldığı bilinmektedir. Bazı işyerlerinde günlük çalışma süresi 14 veya 15 saate kadar uzadığı bilinmektedir. Yargıtay içtihatlarına göre yasal 1 saatlik ara dinlenme süreleri yine yasada belirtilen günlük 11 saatlik çalışmalar için geçerlidir. Yani bir işçi günde 11 saat çalıştığında yasaya göre en az 1 saat ara dinlenme süresi verilmelidir.
Günlük 11 saati aşan çalışmalarda ara dinlenme süresi ne kadar olur?
İş Kanununda yer alan ara dinlenme süreleri günlük 11 saate kadar olan çalışmalar için geçerlidir. Günlük çalışma süresi 11 saati aştığında ara dinlenme süresi artmaktadır.
Yargıtay içtihatlarında;
- 11 saat ile 14 saat çalışan işçi için 1,5 saat,
- 14 saat – 15 saat arasında çalışan işçilerde 2 saat,
- 15 saati geçen çalışmalarda ise 3 saat, ara dinlenme verileceğine karar verilmektedir.
Ara dinlenme süresinde işçi tam olarak serbest olur mu?
İşçi ara dinlenme süresinde içinin tam olarak serbest olması gerekir. Ara dinlenme süresinin işyerinde geçirilmesi zorunlu olmayıp, işyeri dışında da geçirebilir.
Ara dinlenme çalışma süresinden sayılır mı
Ara dinlenme süresi işçinin daha verimli çalışması ve ihtiyaçlarını gidermesi için verilen dinlenme süresi olduğundan çalışma süresinden sayılmamaktadır. Fazla çalışma ücreti hesap edilirken işçinin mesaiye başlama ve mesaiden çıkış saatleri arasındaki süreden ara dinlenme süresi düşülür.
Ara dinlenme süresi mesai başlamadan veya mesai bitiminde kullandırıla bilir mi
Ara dinlenme süresi çalışmaya başladıktan sonraki uygun zamanlarda kullandırılmalıdır. Ara dinlenmeden amaç yorulan işçinin dinlenerek, ihtiyaçlarını giderip yeniden verimli bir şekilde çalışmasını sağlamaktır. Yargıtay İçtihatlarında ara dinlenme süresinin günlük çalışma süresi içinde belli bir zamanda amaca uygun şekilde kullandırılması gerekir denilmektedir. Dolayısıyla işçiye işe ara dinlenme süresi kadar geç başlama veya aynı süre kadar erken bırakma şeklinde ara dinlenme süresi kullandırılması amaca uygun olmayacaktır.
Ara dinlenme kullandırılmaması nedeniyle İş akdinin feshi
Yargıtay İçtihatlarına göre ara dinlenme kullandırılmadan çalıştırılan işçi iş akdini haklı nedenle feshederek kıdem tazminatını talep edebilecektir. Fakat ara dinlenme kullanmadan çalıştığını tanık dahil her türlü delil ile ispat etmesi gerekmektedir.
