Bu yazımızın konusunu sosyal medya üzerinden sorusunu gönderen okuyucumuzun sorusu ve uzman değerlendirmesi oluşturuyor.
Soru: 9 yıldır çalışıyorum. Bir yılda 35 gün raporluyum. Raporlar en fazla 5 gün gibi parça parça verildi. Bu durum işten tazminatsız çıkışıma sebep olur mu?
Cevap: İşçinin rapor alması normal şartlar altında iş sözleşmesinin feshedilmesini gerektirmemektedir. Rapor alan işçinin iş sözleşmesini feshedilebilmesi için bazı şartların ortaya çakması gerekmektedir. Sorunuzun yanıtını bu hususları belirleyerek yanıtlayalım.
Tek seferde alınan raporun süresi iş sözleşmesinin feshi için gerekçe olabilir!
Yargıtay 9.Hukuk Dairesi 14.11.2019 tarih ve 2019/3187 Esas, 2019/20051 Karar sayılı ilamında tek seferde alınan raporun ihbar süresini 6 hafta aşması durumunda iş sözleşmesinin feshedilebileceğini belirtiyor.
İşveren 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18/3.f maddesi uyarınca aynı kanunun 25/I.b maddesi uyarınca önele ilaveten altı haftalık bekleme süresi içinde işçinin iş sözleşmesini feshedemez.
Buna göre tek seferde alının rapor süresi kesintisiz olarak işçinin ihbar süresine 6 hata eklenmesiyle bulunan süreden daha fazla ise iş veren iş sözleşmesini feshedebilir. Sorunuzda hizmet sürenizi 9 yıl olarak belirtiyorsunuz. Buna göre ihbar süreniz (ihbar öneli) 8 haftadır. Yer verdiğimiz Yargıtay kararına göre bu süreye 6 hafta daha eklediğimizde 14 hafta yani (14 x 7 gün=) 98 güne ulaşılacaktır. Buna göre tek seferde aldığınız rapor süresi 98 günü aştığı durumda işvereniniz iş sözleşmesini bildirimsiz olarak feshedebilir.
Sık sık kullanılan raporlar nedeniyle iş sözleşmesinin feshi
işçilerin rahatsızlığı nedeniyle aldıkları 5 günlük, 10 günlük vb raporlar iş sözleşmesinin feshine gerekçe oluşturamaz. Ancak bazı işçilerin çok sık olarak rapor aldıkları bilinmektedir. Örneğin bazı işçilerin bir yıl içinde kesintili olarak sürekli rapor kullanarak işe gelmedikleri bilinmektedir. Bu durum işveren açısından işlerin aksamasına neden olduğu gibi zaman zaman iş kaybı nedeniyle siparişlerin yetişmemesi vb ekonomik kayıpları da ortaya çıkarmaktadır. Bu durum ise işveren açısından iş sözleşmesinin sürdürülemez olmasına neden olmaktadır.
Yukarıda yer verdiğimiz Yargıtay kararında bu durum dile getirilmektedir.
İş Kanunu’nun gerekçesinde hangi hallerin işçinin yetersizliği nedeniyle geçerli fesih hakkı bahşedeceği örnek kabilinden sayılmış olup bunlardan biri de sık sık hastalanarak rapor almadır. Sık sık rapor alma halinde, işveren aralıklı da olsa işçinin iş görme ediminden faydalanamayacaktır. Sık sık hastalanan ve rapor alan işçinin, bu nedenle devamsızlığının işyerinde olumsuzluklara yol açacağı açık bir olgudur. İş Kanunu’nun gerekçesinde sık sık hastalanmanın yeterlilikten kaynaklanan neden olarak örnek kabilinden sayılması, işyerinde olumsuzluklara yol açtığının kabul edilmesindendir.
…
Ancak işçinin aralıklı olmak üzere sık sık rapor alması bu kapsama girmez. Sık sık rapor alması durumunda toplam raporlu olduğu süre, bekleme süresi içinde kalsa bile, sık sık rapor alması işyerinde olumsuzluklara yol açmış ise, işçinin iş sözleşmesi bildirimli veya süreli olarak feshedilebilir. Bu durumda fesih geçerli nedene dayanmaktadır.
Yukarıda belirtilen Yargıtay kararından da anlaşılacağı üzere sık sık rapor kullanılması iş sözleşmesinin feshi için geçerli olacaktır. Ancak bunun için bazı şartların oluşması gerektiği kanaatindeyiz.
- Sık sık kısa süreli alınan raporlar nedeniyle feshi gerçekleşmesi için rapor nedeniyle yapılan devamsızlık süresinin belli bir yoğunlukta olması gerektiği,
- İş yerinde önemli aksaklıkların ortaya çıkması, ekonomik zarara neden olunması,
- Sık sık kullanılan raporların işyerinden kaynaklanan hastalıklardan dolayı meydana gelmemiş olması
Kanaatimizce sık sık kullanılan raporlar nedeniyle iş sözleşmesinin feshi için yukarıda belirttiğimiz şartların oluşması gerekmektedir. Hayatın olağan akışı içinde meydana gelen hastalıklardan dolayı alınan kısa süreli raporlar nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilemeyeceği kanaatindeyiz.
