Okuyucumuzun sorduğu soru kapsamında uzmanlarımız bir işçinin işçilik alacaklarını hesaplıyor.
Soru: Bir sitenin güvenlik personeli olarak 04.01.2021 tarihinden beri çalışıyorum. Site yönetimi özel bir firmadan hizmet almaya başladı. Bizim işten çıkışımız 2023 yılı haziran ayının sonunda vereceklerini söylediler. Firma temmuz ayında işe başlayacakmış. Sabah saat 7’den akşam 7’ye kadar çalışıyoruz. haftada bir gün izin kullandırıyorlar. dini bayramlarda bir gün izin kullanıyoruz. resmi tatillerde çalışmaya devam ediyoruz. site yönetimi bize tazminatlarımızın ödeneceğini söyledi. bize asgari ücret ödüyorlar. her dini bayramda bayram harçlığı veriliyor. Ramazan bayramında 1500 tl makbuzla verdiler. Bir yılda iki defa da yarım maaş tutarında ikramiye veriyorlar. site yönetimi iş çıkışı verdikten sonra avukat aracılığıyla bize ödeme yaparak tüm haklarımızı aldığımıza dair imza alacakmış. öyle söylediler. biz 12 saat çalışıp 1,5 saat dinleniyoruz. fazla mesai vermeyeceklerini söylediler. hepsini tazminatların içinde vereceklermiş. benim alacaklarım ne kadar olur. ne kadar öderlerse mağdur olmam. cevaplarsanız sevinirim.
Cevap: Soruda yöneltmiş olduğunuz bilgilere göre iş sözleşmenizin feshine bağlı alacaklarınız ile diğer işçilik alacaklarına hak kazanıp kazanamayacağınızı değerlendirerek hesaplama yapacağız.
İş sözleşmesi işin sona ermesi nedeniyle feshedilen işçi hangi alacaklara hak kazanır?
Sorunuzda iş sözleşmenizin site yönetiminin bir firmaya anlaşması nedeniyle sonlandığını belirtiyorsunuz. Yani iş sözleşmeniz işin sonlanması nedeniyle feshedilecek. İş sözleşmesinin işin sonlanmasıyla feshedilmesi durumunda ihbar ve kıdem tazminatına hak kazanabileceksiniz. Ayrıca iş sözleşmeniz feshedildiği durumda kullanmamış olduğunuz yıllık izinler de ücrete dönüşür. Buna göre kullanmadığınız yıllık izin varsa bunun karşılığı yıllık izin ücreti de alabilirsiniz.
Tazminatlarınızı hesaplamadan önce hizmet sürenizi ve ücretinizi belirleyelim.
İhbar ve kıdem tazminatına esas hizmet süresi nasıl hesaplanır?
Sorunuzda 04.01.2021 tarihinden beri çalıştığınızı ve 30.06.2023 tarihinde işten çıkışınızın verileceğini belirtiyorsunuz. Buna göre hizmet süreniz 2 yıl 5 ay 27 gün olacaktır. Ancak SGK hizmet dökümünü görmediğimiz için site yönetimi tarafından bildirilen eksik günleri bilmiyoruz. Bu nedenle eksik gün olmadığını kabul ederek hesaplama yapıyoruz.
İhbar ve kıdem tazminatı hesaplanırken ücret nasıl belirlenir?
İhbar ve kıdem tazminatı giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanır. Başka bir anlatımla ihbar ve kıdem tazminatı hesaplanırken işçinin iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki aylık ücretine ek olarak işveren tarafından sağlanan diğer menfaatlerin aylık tutarı da hesaplamada dikkate alınır. Verdiğiniz bilgilere göre
Aylık ücretiniz 2023 yılında geçerli 10.008,00 TL/brüttür. Yılda iki defa yarım maaş tutarında ikramiye verildiğine göre ikramiye olarak sağlanan menfaatin aylık tutarı (10.008,00 / 12 ay=) 834,00 TL. Bayram harçlığı olarak iki bayramda 1.500,00 TL’den toplam 3.000,00 TL bayram harçlığının aylık tutarı (3.000,00 /12 ay=) 250,00 TL olacaktır.
Buna göre ihbar ve kıdem tazminatınıza esas giydirilmiş brüt ücretiniz toplam da 11.092,00 TL/brüt olacaktır. Buna göre tazminatlarınız aşağıda tabloda gösterilmiştir.
| KIDEM TAZMİNATI | |||
|---|---|---|---|
| Hizmet Süresi Toplamı | 2 Yıl 5 Ay 27 Gün | ||
| 2 yıl için kıdem tazminatı : | (11092 X 2) = | 22.184,00 TL | |
| 5 ay için kıdem tazminatı : | (11092 / 12 X 5) = | 4.621,67 TL | |
| 27 gün için kıdem tazminatı : | (11092 / 365 X 27) = | 820,50 TL | |
| Toplam kıdem tazminatı | 27.626,17 TL | ||
| Damga Vergisi (%0 0,759) | 209,68 TL | ||
| Net kıdem tazminatı | 27.416,49 TL | ||
| İHBAR TAZMİNATI | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Hizmet süresi | 2 Yıl 5 Ay 27 Gün | ||||
| Aylık brüt ücreti: | 11.092,00 TL | ||||
| Günlük brüt ücreti: | 11.092,00 TL | / | 30,00 | = | 369,73 TL |
| Hizmet süresine göre bildirim süresi | 6 hafta | x | 7,00 | = | 42 gün |
| İhbar tazminatı | 369,73 TL | x | 42,00 | = | 15.528,80 TL |
| Gelir vergisi | 15.528,80 TL | x | 0,00 | = | 0,00 TL |
| Damga vergisi | 15.528,80 TL | x | 0,00759 | = | 117,86 TL |
| Net ihbar tazminatı | 15.528,80 TL | – | 117,86 | = | 15.410,94 TL |
12 saat çalışıp 1,5 saat ara dinlenmesi veren işçi fazla çalışma ücreti alabilir mi?
Fazla çalışma ücreti işçinin haftalık 45 saati aşan çalışmaları için ödenmektedir. Sorunuzda haftanın 6 günü 07.00 – 19.00 saatleri arasında çalıştığınızı ve 1,5 saat ara dinlenmesi verdiğinizi belirtiyorsunuz. Buna göre günlük çalışmanız 12 saatten 1,5 saat ara dinlenme süresi düşüldüğünde 10,5 saat edecektir. Bu durumda haftalık çalışma süreniz 63 saat, haftalık fazla çalışma süreniz ise (63 – 45=) 18 saat olacaktır.
Eğer ücret bordrolarınız imzalı ve fazla çalışma ücreti tahakkuk ettirilmiş ise fazla çalışma ücreti alamayacaksınız. ancak bordrolarınız imzasız ve fazla çalışma ücreti tahakkuku yoksa fazla çalışma ücreti alabilirsiniz.
Buna göre hak kazanabileceğiniz fazla çalışma ücretinin hesabını yaklaşık olarak aşağıda tabloda hesaplıyoruz.
| FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ HESABI | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Asgari Ücretin Yürürlük Tarihleri | Aylık Net Ücret |
Bir Saatlik Net Ücretin %50 Fazlası |
Döneme Rastlayan Hafta Sayısı | Haftalık F. Ç. Süresi | Fazla Çalışma Ücreti | ||
| 4.01.2021 | – | 31.12.2021 | 2.557,59 TL | 17,05 TL | 50 | 18,0 | 15.345,00 TL |
| 1.01.2022 | – | 30.06.2022 | 4.253,40 TL | 28,36 TL | 26 | 18,0 | 13.272,48 TL |
| 1.07.2022 | – | 31.12.2022 | 5.500,35 TL | 36,67 TL | 26 | 18,0 | 17.161,56 TL |
| 1.01.2023 | – | 30.06.2023 | 10.008,00 TL | 66,72 TL | 26 | 18,0 | 31.224,96 TL |
| TOPLAM | 77.004,00 TL | ||||||
| %30 HAKKANİYET İNDİRİMİ YAPILMIŞ TUTAR | 53.902,80 TL | ||||||
Fazla çalışma ücretiniz yukarıda hesapladığımız yaklaşık tutar olacaktır. Ancak işvereniniz bunu ödemez ise dava açarak alacaklarınızı talep edebilirsiniz. Fazla çalışma ücreti ve genel tatil ücreti hesaplanırken işyeri kaydının esas alınması gerekir. Örneğin işe giriş ve işten çıkış saatelirinizi gösteren imzalı kayıtlar gibi. İşyeri kaydı yoksa tanık beyanıyla fazla çalışmanızı kanıtlayabilirsiniz. Bu durumda mahkeme hakkaniyet indirimi yapar. Aynı husus genel tatil ücreti için de geçerlidir.
Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti (UBGT) hesabı
Sorunuzda dini bayramlarda 1 gün izin kullandığınızı diğer genel tatil günlerinde çalışmaya devam ettiğinizi belirtiyorsunuz. Buna göre genel tatil ücretinin hesabı aşağıda tabloda gösterilmiştir.
| ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL ÜCRETİ | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Asgari Ücretin Yürürlük Tarihleri | Aylık Net Asgari Ücret | Günlük Net Asgari Ücret | Dönemde Çalışılan Genel Tatil Günü Sayısı | Net Genel Tatil Ücreti | ||
| 4.01.2021 | – | 31.12.2021 | 2.557,59 TL | 85,25 TL | 9,0 | 767,25 TL |
| 1.01.2022 | – | 30.06.2022 | 4.253,40 TL | 141,78 TL | 3,0 | 425,34 TL |
| 1.07.2022 | – | 31.12.2022 | 5.500,35 TL | 183,35 TL | 3,5 | 641,73 TL |
| 1.01.2023 | – | 30.06.2023 | 10.008,00 TL | 333,60 TL | 2,0 | 667,20 TL |
| TOPLAM | 1.834,32 TL | |||||
| %30 HAKKANİYET İNDİRİMİ YAPILMIŞ TUTAR | 1.284,02 TL | |||||
Kullandırılmayan yıllık izinler iş sözleşmesinin feshiyle ücrete dönüşür
2 tam yıl hizmet süreniz bulunmaktadır. Buna göre 28 gün yıllık izin hakkınız var. Kullanmadığınız yıllık izinler varsa bunların da ücretini alabilirsiniz. Kullanmadığınız yıllık izin gün sayısını bir günlük yevmiye ile çarparak sonuca ulaşılır.
Yaptığımız hesaplamalar dikkate alınarak işvereninizin ödemeyi teklif ettiği tutarı karşılaştırmanızı tavsiye ederiz. eğer bu hesaplamaların altında bir tutar öneriyorsa avukat aracılığıyla görüşmeleri yapsa bile imzalamayarak uzman bir avukattan yardım alabilirsiniz.
