Hafta tatili, bir işçinin haftanın belli bir günü 24 saat dinlenmesine yönelik düzenlemedir. Hafta tatili yasal olarak zorunlu olup, dinlendirildiği bu gün için işçinin ücretinden kesinti yapılmaz. Zorunlu nedenlerle çalışılması durumunda ise ayrıca günlük ücretin 1,5 katı kadar ödeme yapılır.
Genel tatil ise dini bayramlar, milli bayram ve diğer resmi tatil günleri olup, bu günlerde işyerlerinde çalışma yapılmaması esastır. UBGT günlerinde çalışma yapmayan işçinin ücretinden kesinti yapılmaz. UBGT günlerinde çalıştırılan işçi için ayrıca günlük ücreti tutarında ödeme yapılır.
İş sözleşmesinde işçinin yaptığı fazla çalışma, hafta tatili çalışması ve genel tatil günlerinde yaptığı çalışmalar ilişkin ücretin aylık ücretin içinde olduğuna yönelik düzenlemeler yapıldığı bilinmektedir. Aylık ücret de buna göre asgari ücretin üzerinde makul bir seviyede belirlenmektedir.
Daha önce düzenlediğimiz yazımızda yıllık 270 saate kadar olan fazla çalışmaların aylık ücretin içinde düzenlenebileceğini, bunun için minimum ödenmesi gereken ücretin ne kadar olması gerektiğine değinmiştik. Bu yazımızda genel tatil ve hafta tatilinde yapılan çalışmaların aylık ücretin içinde düzenlenip düzenlenemeyeceğini inceleyeceğiz.
Sözleşme ile hafta tatili ve genel tatil ücreti aylık ücrete dahil edilebilir mi?
İş sözleşmelerinde işçinin yaptı fazla çalışmalar ile genel tatil günlerinde ve hafta tatillerinde yaptığı çalışmalar aylık ücrete dahildir şeklinde düzenlemeler sıkça rastlanılmaktadır. Bu tür düzenlemeler yapılırken işçinin ücreti de asgari ücret üzerinde belirlenir. Böylece işçi fazla çalışma yapsa veya genel tatil günlerinde ve hafta tatillerinde çalışsa bile bu çalışmalara ilişkin ücret aylık ücrete dahil olduğu belirtilerek ayrı bir ödeme yapılmamaktadır.
Bu durum 270 saate kadar olan fazla çalışmalar için geçerli olduğu yasa ve Yargıtay uygulamalarınca kabul edilmektedir. Yani sözleşmede “yıllık 270 saate kadar olan fazla çalışmalar aylık ücrete dahildir” şeklinde bir düzenleme yasal olarak kabul edilmektedir. Ancak ücretin makul düzeyde asgari ücret üzerinde belirlenmesi gerekir.
Hafta Tatili ücreti ve genel tatil ücreti sözleşme ile aylık ücrete dahil edilemez
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 29.4.2013 Tarih, 2011/7312 Esas, 2013/12619 Karar sayılı kararı aşağıdaki gibidir.
İş sözleşmesinde, aylık ücretin içine fazla çalışmaların dâhil olduğuna ilişkin düzenlemeye yer verilebilir ise de sözleşmeye konulan bu tür sınırlamalar hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil çalışmaları için hüküm ifade etmez. Mahkemece tanık beyanları ve dosya kapsamına göre davacının hafta tatili ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti istekleri yönünden bilirkişiden ek rapor alınıp, bu taleplerin iş sözleşmesindeki bahsedilen sınırlama dikkate alınmaksızın değerlendirilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile sonuca gidilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir
Yukarıda yer alan kararda da belirtildiği gibi sözleşmede genel tatil ve hafta tatili günlerinde yapılan çalışmalara ilişkin ücretin aylık temel ücret içinde olacağına yönelik düzenlemeler geçerli değildir. Sözleşmede bu tür düzenlemeler olsa bile bu fazla çalışma için geçerli olduğu halde genel tatil ve hafta tatili çalışmaları için geçerli olmayacaktır.
Buna göre işçi genel tatil çalışmaları ve hafta tatili çalışmaları için işverenden ücret talep edebilecektir. Bu ücretin sözleşme gereğince ücretin içinde olduğunu ileri sürülerek ödenmemesi halinde işçinin haklı nedenlerle iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatı alma hakkı vardır.
