Fazla çalışma ücreti haftalık 45 saati aşan çalışma süreleri için hesaplanır. Fazla çalışma süreleri hesaplanırken işçinin bir hafta içinde yaptığı toplam çalışma süresi esas alınır. İşçinin işe giriş ve işten çıkış saati dikkate alınarak günlük çalışma süresi belirlenir. Böylece haftada kaç saat çalışma yaptığı hesaplanarak 45 saati aşan süreler için fazla çalışma ücreti ödenir.
İşçinin günlük çalışma süresi nasıl belirlenir
İşçinin günlük çalışma süresi belirlenirken işe giriş saati ve çıkış saati dikkate alınır. Ara dinlenme süresi düşülerek günlük çalışma süresi belirlenir. Örnek verecek olursak işçi saat 08.30 da işe başlamış olsun. 17.30 da da işten çıkmış olsun. Saban 10 dakika ara dinlenme süresi, öğlen 25 dakika yemek molası, öğlenden sonra da 10 dakika ara dinlenme süresi olmak üzere toplam 45 dakika mola verilmiş olsun.
Buna göre işçinin 08.30 – 17.30 saatleri arasında 9 saatten 45 dakika yani 0,75 saat dinlenme süresi düşüldüğünde günlük çalışma süresi 8,25 saat olacaktır. Peki işçinin günlük çalışma süresini 8,25 saat olarak mı kabul edip haftalık çalışma süresini belirleyeceğiz?
Yarım saatten az süreler yarım saate tamamlanır
İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliğinin “Fazla Çalışmada Sınır” başlıklı 5 inci maddesi bu hususta bize yol göstermektedir. Anılan maddede aşağıda yer alan hüküm bulunmaktadır.
Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sürelerinin hesabında yarım saatten az olan süreler yarım saat, yarım saati aşan süreler ise bir saat sayılır.
Buna göre yarım saatten az olan çalışmalar yarım saate, yarım saatten fazla olan çalışmalar ise bir saate tamamlanır. Örneğimize dönecek olursak işçinin günlük çalışma süresini 8,25 saat olarak belirlemiştir. 0,25 saat yarım saatten az olduğu için yarım saate tamamlanması gerekir. Buna göre işçimizin günlük çalışma süresinin 8,5 saat olarak kabul edilmesi gerekmektedir. İşçimizin haftanın 6 günü çalıştığını dikkate aldığımızda haftalık çalışma süresi (8,5 x 6 gün=) 51 saat haftalık fazla çalışma süresi ise 6 saat olacaktır.
Yarım saatten fazla olan süreler 1 saate tamamlanır
Başka bir işçinin günlük çalışma süresinin 8,6 saat çıktığını varsayalım. Bu durumda da yarım saatten fazla olan 0,6 saatin bir saate tamamlanması gerekecektir. Buna göre bu örnekteki işçimizin günlük çalışma süresi 9 saat olarak kabul edilecektir.
