Deprem nedeniyle OHAL ilan edilen 11 ilde hayatın normale dönmesi için adımlar atılıyor.
Bu kapsamda Çalışma ve Sosyal Güvenlik alanına ilişkin kararlar Resmi Gazete’de yayımlandı.
Karara göre, depremde hasar gören iş yerlerine kısa çalışma ödeneği verilecek. Hasarı belgeleyen iş yerleri için uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeyecek.
İş ve hizmet sözleşmeleri feshedilemeyecek
Hatalı bilgi ya da belge verdiği tespit edilenlerden ödemeler faizi ile tahsil edilecek. OHAL ilan edilen illerde iş ve hizmet sözleşmeleri feshedilemeyecek.
Bu kural sözleşme süresinin sona ermesi, iş yerinin kapanması ve ahlak kurallarına uymayan durumlar dışında geçerli olacak. Hükümlere aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işverene idari para cezası uygulanacak.
İşçilere nakdi ücret desteği verilecek
Deprem bölgelerinde iş sözleşmesi bulunan işçilere 133,44 lira nakdi ücret desteği verilecek. Bu destek şarta bağlı olacak. Sözleşmenin iş yerinin deprem nedeniyle kapanmasıyla feshedilmiş olması gerekecek.
Ücret desteği OHAL süresini geçmeyecek şekilde verilecek. Nakdi ücret desteğinden yararlananların genel sağlık sigortasına ilişkin primleri İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak.
Kısa Çalışma Nedir?
İşyerindeki çalışma sürelerinin geçici olarak azaltılması veya durdurulması hallerinde, üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.
Kısa Çalışmanın Amacı Nedir?
Kısa çalışma uygulamasının temel amacı istihdamın korunmasıdır. Kısa çalışma ile çalışılmayan sürelerde işçilere gelir desteği sağlanmaktadır. Aynı zamanda istihdam korunarak, deneyimli personellerin işten çıkarılmasının önüne geçilmektedir.
Her İşçi Kısa Çalışma Ödeneği Alacak mı?
Kısa çalışmanın başladığı tarih itibarıyla son 120 gün hizmet akdine tabi olması ve son 3 yılda en az 600 gün süreyle prim ödeme şartlarını taşıması gerekmektedir.
İşçilerin Alacağı Ödenek Miktarı Nedir?
Kısa çalışma ödeneği tutarı; sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60’ı olarak belirlenir. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği tutarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçemez.
Kısa çalışma ödeneği işverene mi yoksa çalışanlara mı ödenmektedir?
Kısa çalışma ödeneği, çalışmadığı süreler için işçinin kendisine ödenir.
İşte 22 Şubat 2023 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Karar
OLAĞANÜSTÜ HAL KAPSAMINDA ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK ALANINA İLİŞKİN ALINAN TEDBİRLERE DAİR CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ
Kararname Numarası: 125
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin amacı, 8/2/2023 tarihli ve 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla ilan edilen olağanüstü hal kapsamında çalışma ve sosyal güvenlik alanında bazı tedbirlerin alınmasıdır.
Kısa çalışma uygulamasına ilişkin tedbirler
MADDE 2- (1) Olağanüstü hal süresince depremlerin etkilerinden kaynaklı bölgesel kriz gerekçesiyle işverenlerin Türkiye İş Kurumuna yaptıkları kısa çalışma başvuruları için, depremden etkilenme durumuna göre olağanüstü hal ilan edilen bölgeden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenecek il/ilçelerde bulunan işyerleri ve/veya deprem sebebiyle yıkık, acil yıkılacak, ağır veya orta hasarlı olduğunu belgeleyen işyerleri için uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun ek 2 nci maddesi kapsamında işverenlerin başvurusu doğrultusunda kısa çalışma ödeneği verilir. Anılan maddenin son fıkrası gereğince işverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
İstihdamın korunmasına ilişkin tedbirler
MADDE 3- (1) Olağanüstü hal ilan edilen illerde her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren olağanüstü hal süresince 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri
sebepler, belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri dışında işveren tarafından feshedilemez.
(2) Bu madde hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesince belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanır.
Nakdi ücret desteği sağlanmasına ilişkin tedbirler
MADDE 4- (1) Olağanüstü hal ilan edilen illerde, 6/2/2023 tarihi itibarıyla iş sözleşmesi bulunan işçilerden, işvereni tarafından; 4447 sayılı Kanunun ek 2 nci maddesi kapsamında depremlerin etkilerinden kaynaklı bölgesel kriz gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvurusuna istinaden yeni bir hak sahipliği oluşmayanlar ile 6/2/2023 tarihi ve sonrasında 4447 sayılı Kanunun 51 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında depremlerin etkilerinden kaynaklı işyerinin kapanması veya kapatılması sebebiyle iş sözleşmesi feshedilen ve aynı Kanun kapsamında yeni bir işsizlik ödeneği hak sahipliği oluşmayanlara, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla ve varsa daha önce başlatılabilecek durumda olan hak sahipliklerinden kalan süreler tamamlandıktan sonra, kısa çalışma uygulanan dönemde veya işsiz kaldıkları süre kadar olağanüstü hal süresini geçmemek üzere İşsizlik Sigortası Fonundan günlük 133,44 Türk lirası nakdi ücret desteği verilir. Yapılan ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılamaz. Ödemeler, bu madde hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla 4447 sayılı Kanunun 50 nci maddesindeki esaslara göre ödenir.
(2) Bu madde kapsamında nakdi ücret desteğinden yararlananlardan 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, aynı Kanunun 60 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılırlar ve genel sağlık sigortasına ilişkin primleri İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır.
(3) İşverenin gerçeğe aykırı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler, yasal faizi İle birlikte işverenden tahsil edilir.
(4) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, nakdi ücret desteğine ilişkin ödeme usul ve esaslarını belirlemeye ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye yetkilidir.
Sürelere ilişkin tedbirler
MADDE 5- (1) 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu iş Sözleşmesi Kanunu kapsamındaki yetki tespitlerinin verilmesi, toplu iş sözleşmelerinin yapılması, toplu iş uyuşmazlıklarının çözümü ile grev ve lokavta ilişkin süreler olağanüstü hal ilan edilen illerde 6/2/2023 (bu tarih dahil) tarihinden itibaren olağanüstü hal süresince uzatılmıştır.
(2) Olağanüstü hal ilan edilen illerdeki işyerleri bakımından, 4857 sayılı Kanunun 38 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan bir aylık süre, olağanüstü hal süresince uzatılmıştır.
Sosyal güvenlik alanında alman tedbirler
MADDE 6- (1) Olağanüstü hal süresince Sosyal Güvenlik Kurumunca Kurum bütçesinden finansmanı sağlanacak sağlık hizmetleri ile ilgili tedbirleri almaya, usul ve esasları belirlemeye Sosyal Güvenlik Kurumu yetkilidir. Bu kapsamda yapılacak harcamalar Sosyal Güvenlik Kurumunun bütçesinden karşılanır.
(2) Olağanüstü hal ilan edilen illerde bulunan ve/veya buralarda hizmet sunan sağlık hizmeti sunucularının avans ödemeleri, 6/2/2023 ve sonrasını kapsaması durumunda olağanüstü hal süresince 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 35 inci maddesinden muaftır.
(3) Olağanüstü hal ilan edilen illerde bulunan ve/veya buralarda hizmet sunan sağlık hizmeti sunucuları tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna sunulması gereken ancak depremlerin etkilerine bağlı olarak temin edilemeyen sağlık giderlerinin ödemesine esas fatura, belge ve ekleri fatura denetiminde aranmayabilir.
(4) Olağanüstü hal ilan edilen illerde bulunan ve/veya buralarda hizmet sunan sağlık hizmet sunucularının fazla ve yersiz ödeme ile sözleşmeden kaynaklanan cezai şart borçları Sosyal Güvenlik Kurumunca olağanüstü hal süresince ertelenebilir.
Yürürlük
MADDE 7- (1) Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 8- (1) Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.
21 Şubat 2023
Recep Tayyip ERDOĞAN CUMHURBAŞKANI
