İş sözleşmesinin işçi tarafından feshedilmesi uygulamada işçinin istifası olarak adlandırılmaktadır. Eğer işçi İş Kanununun 24/II. maddesinde belirtilen nedenlerle iş sözleşmesini feshederse kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Ancak işten ayrılırken işçinin işverene yazdığı dilekçe önem kazanmaktadır. İşçi yazdığı dilekçede belirttiği istifa nedenleriyle bağlıdır.
Özel nedenlerle istifa ettiğini belirten işçi kıdem tazminatı alabilir mi?
işçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için işten ayrılma gerekçesinde haklı nedenler göstermesi gerekir. Örneğin fazla çalışma ücretinin ödenmemesi, ücretin eksik ödenmesi, mobbing vb nedenler. Yazdığı dilekçede işçi açık bir şekilde “özel nedenlerle” işten ayrıldığını belirtmişse Yargıtay’a göre kıdem tazminatına hak kazanamayacaktır.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 18.02.2021 tarih ve 2019/4512 Esas, 2021/4319 Karar sayılı içtihadı şu şekildedir.
Ne var ki; dosya içerisinde bulunan 02.09.2014 tarihli el yazılı istifa dilekçesinde, “01.09.2013 tarihinden itibaren Güngören İşletme Müdürlüğü Ölçü Servisi’nde çalışmaktayım. 02.09.2014 tarihinden itibaren özel sebeplerimden dolayı kendi isteğimle istifa ediyorum.” yazılı olup dilekçenin içeriği ve altındaki imza inkara uğramadığı gibi iradenin sakata uğradığına ilişkin bir iddia ve ispat da yoktur. Üstelik, davacı tanıklarından biri de davacının daha iyi şartlarda iş bulması sebebiyle iş sözleşmesini sonlandırdığını beyan etmiştir.
Dairemizin yerleşik hale gelen içtihatlarına göre, genel içerik taşıyan, özel bir sebebe dayanmayan istifa dilekçesinin kısa süre içinde açılan davada haklı fesih sebepleri açıklanarak işçinin haklı feshine dönüştürülmesi mümkün ise de; istifa dilekçesinin içeriğinde açıkça “özel sebeplerle” istifa edildiğinin yazılı olması durumunda bu şekilde yapılan istifanın sonradan haklı feshe dönüştürülmesi mümkün değildir.
İstifa dilekçesinde sebep belirtilmemişse kıdem tazminatı alınabilir mi?
Yukarıda yer verdiğimiz Yargıtay kararına göre istifa dilekçesinin genel içerik taşıması, özel bir sebep belirtilmemesi halinde sonradan işçi haklı fesih sebepleri ileri sürerek dava açması mümkün olacaktır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus istifa edildikten kısa bir süre sonra bunun gerçekleşmesi gerekir. bu kısa sürenin en fazla 1 ay olduğu kanaatindeyiz.
Bir örnekle açıklayacak olursak işçi istifa dilekçesinde “gördüğün lüzum üzerine istifa ediyorum” şeklinde dilekçe yazmış olsun. Burada genel bir ifade belirtildiği için örneğin bir hafta sonra açacağı bir davada istifa gerekçesini fazla çalışma ücretinin ödenmemesine dayandırabilir. Böylece genel içerikli istifa dilekçesini açtığı dava ile haklı nedenle dönüştürmüş olur.