Anayasa Mahkemesi, kıdem tazminatı davalarında aynı durumda olan işçiler hakkında farklı karar verilmesine rağmen bu çelişkinin gerekçelendirilmemesini “gerekçeli karar hakkının ihlali” olarak değerlendirdi. Yüksek Mahkeme, Ankara BAM 9. Hukuk Dairesi’nin kararını eleştirdi.
Karar, 2 Ekim 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı. Başvurucuların yeniden yargılanmasının yolu açıldı.
Davanın arka planı
Başvurucular, TCDD iştiraki olan Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayi A.Ş.’de işçi olarak çalıştıktan sonra emekli oldu. Askerlik öncesi hizmet sürelerinin kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmadığını ileri sürerek fark tazminat davası açtılar.
Sivas 2. İş Mahkemesi, toplu iş sözleşmesi hükümlerine dayanarak davaları kısmen kabul etti. Ancak davalı işverenin itirazı üzerine dosya Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesine gitti. Daire, işveren lehine karar vererek tüm davaları reddetti.
AYM: “Emsal kararlar dikkate alınmadı”
Başvurucular, aynı konuda farklı BAM dairelerinin işçiler lehine kesinleşmiş kararlar verdiğini hatırlattı. Ancak 9. Hukuk Dairesi bu çelişkiye değinmeden ret kararı verdi.
AYM, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Yargı mercii, aynı maddi veya hukuki olguyla ilgili olarak başka bir yargı merciinin vardığından farklı bir sonuca ulaşması hâlinde bunun dayanaklarını gerekçeli kararında göstermelidir. Aksi halde bu durum hukuk devleti ilkesini zedeleyebilir ve kişilerin hukuka olan inancını sarsabilir.”
Anayasa Mahkemesinden Hukuk devleti vurgusu
Yüksek Mahkeme, çelişkili kararların hukuk devleti ilkesine zarar verdiğine işaret ederek şu ifadeyi kullandı:
“Aynı maddi veya hukuki vakıalarla ilgili olarak farklı kararlar verilmesi hukuk devleti ilkesini zedeleyebileceği gibi kişilerin hukuka olan inancını da zayıflatabilir. Bu nedenle bir yargı mercii, emsal kararların varlığını göz ardı etmemeli ve farklı sonuca varıyorsa bunun gerekçesini açıklamalıdır.”
Yeniden yargılama yapılacak
AYM, ihlalin giderilmesi için dosyanın ilgili mahkemelere gönderilmesine hükmetti. Ancak başvurucuların maddi tazminat talebi reddedildi.
“İhlalin ve sonuçlarının giderilebilmesi için yeniden yargılama yapılması yeterli giderim sağlayacaktır. Bu nedenle tazminat taleplerinin reddine karar verilmiştir.”
Ankara BAM 9. Hukuk Dairesi eleştirildi
Kararda özellikle Ankara BAM 9. Hukuk Dairesi’nin tutumu öne çıktı. Yüksek Mahkeme, 9. Daire’nin, başvurucuların aynı konudaki emsal kararları gündeme getirmesine rağmen buna gerekçeli şekilde yanıt vermediğini belirtti.
“Somut olayda Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin başvurucuların lehine sonuç doğurma ihtimali olan iddiaları dikkate almaksızın karar verdiği anlaşılmıştır.”
Gerekçeli Karar Hakkının önemi
Bu karar, işçi kıdem tazminatına ilişkin davalarda farklı BAM daireleri arasındaki çelişkilerin yargısal güvenceye etkisini ortaya koyması bakımından önem taşıyor. Aynı zamanda “gerekçeli karar hakkı”nın adil yargılanmanın ayrılmaz bir parçası olduğuna vurgu yapıyor.
AYM, kararında şu sonuca ulaştı:
“Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki gerekçeli karar hakkı ihlal edilmiştir.”
2 ekim 2025 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan karar için tıklayınız.
