İş sözleşmesini fesheden bir işçinin ücreti ve çalışma süresine göre hak kazanabileceği işçilik alacaklarını, okuyucumuzun sorusu doğrultusunda cevaplıyoruz.
Soru: Bir tekstil firmasında 11.01.2021 tarihinde çalışmaya başladım. Firmanın çalıştığımız birimi kapatıldığı için işten ayrılmak zorunda kaldım. İşten ayrılış tarihim 22.02.2023. işveren tazminatlarımızı vereceğini söyledi ancak ödemiyor. dava açmayı düşünüyorum. Merak ettiğim ne kadar tazminat alırım. Birde 08.30 da işe başlıyoruz, haftanın 6 günü, 1,5 saat yemek molası ve çay sigara molası veriliyor. 18.30 dan önce işten çıkmıyoruz. fazla mesai ücreti hakkım olur mu, çalıştığım süre boyunca asgari ücret aldım. yemek ve yol masraflarını işveren karşıladı. Yemek 350 tl, yol da 350 tl olarak veriliyordu. yılda bir defa her ocak ayında bir asgari ücret tutarında ikramiye ödeniyordu. şimdiden teşekkürler.
Cevap: Sorunuzda işyerinin kapanması nedeniyle iş sözleşmenizin işvereniz tarafından feshedildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda iş sözleşmesinin işveren tarafından feshine bağlı ihbar tazminatı, kıdem tazminatı ve kullanmadığınız yıllık izinlere ilişkin yıllık izin ücreti talep hakkınız bulunmaktadır. Ayrıca iş sözleşmesini feshinden bağımsız olarak haftalık 45 saat çalışmanızı aşan süreler için fazla çalışma ücreti de talep edebilirsiniz. Bu kapsamda hizmet süreniz ve ücretinizi dikkate alarak hesaplama yapalım.
İhbar ve kıdem tazminatı giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanır
Ücretinizin asgari ücret olduğunu belirtiyorsunuz. İhbar ve kıdem tazminatı hesaplanırken aylık ücrete ek olarak sağlanan menfaatlerin aylık tutarının da ücrete eklenmesi gerekir. Sorunuzda yemek ihtiyacı için 350,00 TL, yol masrafları için de 350,00 TL ödendiğini belirtiyorsunuz. Ayrıca ikramiye olarak bir maaş ödendiği de dikkate alındığında giydirilmiş ücretinizin buna göre belirlenmesi gerekir.
Giydirilmiş brüt ücret:
- Yol: 350,00
- Yemek: 350,00 TL
- İkramiye: (10.008 / 12=) 834,00 TL
Buna göre giydirilmiş ücretiniz (10.008,00 + 350,00 + 350,00 + 834,00=) 11.542,00 TL/brüt olacaktır.
Hizmet sürenizin belirlenmesi:
Sorunuzda 11.01.2021 – 22.02.2023 tarihleri arasında çalıştığınızı belirtiyorsunuz. Bu tarihler arasındaki çalışma süreniz 2 yıl 1 ay 12 gün olacaktır. SGK hizmet dökümünü görmediğimiz için eksik gün bildirilip bildirmediğini belirleyemiyoruz. Eksik gün varsa bu süreden düşülmesi gerekir. Ancak biz hesaplamamızı bu süreye göre yapacağız. Aşağıda kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı hesabınız gösterilmektedir.
| KIDEM TAZMİNATI HESABI | |
|---|---|
| Hizmet Süresi Toplamı | 2 Yıl 1 Ay 12 Gün |
| 2 yıl için kıdem tazminatı : | 23.084,00 TL |
| 1 ay için kıdem tazminatı : | 961,83 TL |
| 12 gün için kıdem tazminatı : | 379,46 TL |
| Toplam kıdem tazminatı | 24.425,29 TL |
| Damga Vergisi (%0 0,759) | 185,39 TL |
| Net kıdem tazminatı | 24.239,90 TL |
| İHBAR TAZMİNATI HESABI | |||
|---|---|---|---|
| Hizmet süresi……………… | 2 Yıl 1 Ay 12 Gün | ||
| Aylık brüt ücreti:…………………… | 11.542,00 TL | ||
| Günlük brüt ücreti:………… | 11.542,00 TL | = | 384,73 TL |
| Hizmet süresine göre bildirim süresi……… | 6 hafta | = | 42 gün |
| İhbar tazminatı…………………… | 384,73 TL | = | 16.158,80 TL |
| Gelir vergisi………………………… | 16.158,80 TL | = | 0,00 TL |
| Damga vergisi…………………… | 16.158,80 TL | = | 122,65 TL |
| Net ihbar tazminatı..……………… | 16.158,80 TL | = | 16.036,15 TL |
Fazla çalışma ücreti haftalık 45 saati aşan çalışmalar için ödenir
Sorunuzda haftanın 6 günü 08.30 – 18.30 saatleri arasında çalıştığınızı belirtiyorsunuz. Buna göre söz konusu saatler arasında 10 saatten 1,5 saat ara dinlenme süresi düşüldüğünde günlük çalışma süreniz 8,5 saat olacaktır. Haftalık çalışma süreniz ise 51 saat olacaktır. Bu durumda haftalık fazla çalışma süreniz 6 saattir.
| FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ HESABI | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dönem | Aylık Ücret | Saatlik ücretin 1,5 katı | Dönemdeki hafta sayısı | Haftalık fazla çalışma | Fazla çalışma ücreti | ||
| 11.01.2021 | – | 31.12.2021 | 2.557,59 TL | 17,05 TL | 50 | 6,0 | 5.115,00 TL |
| 1.01.2022 | – | 30.06.2022 | 4.253,40 TL | 28,36 TL | 26 | 6,0 | 4.424,16 TL |
| 1.07.2022 | – | 31.12.2022 | 5.500,35 TL | 36,67 TL | 26 | 6,0 | 5.720,52 TL |
| 1.01.2023 | – | 22.02.2023 | 8.506,80 TL | 56,71 TL | 7 | 6,0 | 2.381,82 TL |
| TOPLAM | 17.641,50 TL | ||||||
Yıllık izin ücreti nasıl hesaplanır?
İş sözleşmeniz feshedildiği için iş sözleşmesinin feshine bağlı alacaklardan birisi de yıllık izin ücretidir. Çalıştığınız işyerinde 2 tam hizmet yılınız bulunmaktadır. İş Kanununa göre 14 iş gününden 28 iş günü izne hak kazanmışsınız. Eğer bu izinlerden bir kısmını kullanmadıysanız, kullanmadığınız izinlere ilişkin ücretin size ödenmesi gerekir. Burada hesaplamaya esas ücret en son aldığınız, yani iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki ücrettir. Yıllık izinlerinizden 10 gün kullanmadığınızı varsayalım. Buna göre alabileceğiniz yıllık izin ücreti (8.506,80 / 30 gün x 10 gün=) 2.835,60 TL olacaktır.
