İş Kanununun 17. maddesi hükmü uyarınca belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun işveren tarafından işçiye bildirilmesi gerekmektedir. Başka bir anlatımla işverenin işçiye İş Kanunun 17. maddesinde belirtilen ihbar süresi vermesi gerekmektedir. İşveren işçiye ihbar süresi vermediği durumda ihbar tazminatı ödemesi gerekir. Bu yazımızda işverenin işçiye ihbar süresi tanıdığı durumda işçinin iş arama izni ve iş arama izninin nasıl ücrete dönüşeceğini irdeleyeceğiz.
Yeni iş arama izni nedir?
Daha önce düzenlediğimiz yazımızda da belirttiğimiz gibi İş Kanunun 17. maddesine göre ihbar süreleri iş sözleşmesinin devam ettiği süreye bağlı olarak değişmektedir.
- İş sözleşmesi altı aydan az sürmüş olan işçi için, ihbar süresi 2 hafta
- İş sözleşmesi altı aydan birbuçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, ihbar süresi 4 hafta
- İş sözleşmesi birbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, ihbar süresi 6 hafta sonra,
- İş sözleşmesi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, ihbar süresi sekiz hafta olarak belirlenmiştir.
İşveren işçiye hizmet süresine bağlı olarak yukarıda belirttiğimiz süreleri dikkate alarak iş akdinin fesih edileceğini bildirmesi gerekmektedir. Bu süreler sözleşme veya toplu iş sözleşmesiyle artırılabilir. İhbar süresi tanındığı durumda ihbar tazminatı ödenmez. İhbar önelinin verilme sebebi işçinin yeni iş bulması için zaman kazandırılmasıdır.
İş Kanunun “Yeni iş arama izni” başlıklı 27. maddesinde; işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan verilmesinin mecburi olduğu düzenlenmiştir. Yasaya göre iş arama izninin süresi günde iki saatten az olamayacağı belirtilmiştir. Yine işçinin talep etmesi halinde iş arama izni saatleri birleştirerek toplu kullandırılabilecektir. İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücretin işçiye ödeneceği yine yasada belirtilmiştir.
İhbar süresi verildiği halde yeni iş arama izni kullandırılmayan işçi yeni iş arama izni ücreti talep edebilir mi?
Yukarıda belirttiğimiz gibi ihbar süresi tanınan işçiye çalışma saatleri içerisinde gün en az 2 saat yeni iş arama izni verilmesi gerekmektedir. Bu durumda işçinin ücretinden de her hangi bir kesinti yapılmaz.
Ancak işçiye iş arama izni verilmediği durumda İş Kanunun 27. maddesi gereğince işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten çalıştırdığı sürenin ücreti yüzde yüz zamlı olarak ödenmesi gerekir..
Bunu bir örnekle açıklayalım: İşçinin aylık ücretinin ücretine gelince aylık ücretinin 27.000,00 TL olduğu durumda saatlik ücret (27.000,00 TL / 30 gün / 7,5 saat=) 120,00 TL olacaktır. İş Kanunu gereğince iş arama izninin kullandırılmaması halinde % 100 zamlı ödeme yapılacağından iş arama izni verilmeyen her saat için (120,00 x 2=) 240,00 TL ücret ödenmesi gerekecektir. Ayrıca aylık temel ücreti eksiksiz ödenmesi gerekir.
