İhbar ve kıdem tazminatı işçinin giydirilmiş brüt ücreti üzerinden hesaplanması gerekir. Giydirilmiş brüt ücret, işçinin aylık çıplak brüt ücretine işveren tarafından sağlanan para ve parayla ölçülebilen diğer menfaatlerin aylık brüt tutarının eklenmesiyle bulunur.
İş sözleşmesi feshedilen işçilere yapılan ihbar ve kıdem tazminatın hesaplanırken yalnızca çıplak ücretin esas alındığını zaman zaman müşahede ediyoruz. Ancak İş Kanunun ve Yargıtay içtihatları dikkate alındığında bu hesaplama ile yapılan tazminat ödemelerinin eksik olduğu ortaya çıkmakta.
İhbar ve kıdem tazminatına esas giydirilmiş brüt ücretin hesaplanmasına ilişkin Yargıtay kararı
Yargıtay 9. Husus Dairesi 30.05.2022 tarih ve 2022/5940 Esas, 2022/6674 Karar sayılı içtihadında konuya ilişkin olarak özetle;
Giydirilmiş ücretin tespitinde, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 32 nci maddesinde sözü edilen asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre ikramiye, devamlılık arz eden prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, kira, aydınlatma, servis yardımı, yemek yardımı ve benzeri ödemeler dikkate alınır.
Davacı vekili dava dilekçesinde davacının davalıya ait işyerinde 3 öğün yemek ve barınma yardımından faydalandığını iddia etmiş ve bir tanığı da bu iddiayı doğrulamıştır. Mahkemece gerekçede bu yönde bir değerlendirme veya açıklama da yapılmadan söz konusu ücret eklerine yönelik talebin değerlendirilmemesi hatalıdır.
şeklinde içtihat ettiği görülmektedir.
İhbar ve kıdem tazminatı hesabında yemek menfaatinin ücrete eklenmesi
Yukarıda yer verdiğimiz yargı kararı gereğince işçiye sağlanan yemek menfaatinin aylık tutarının brüt ücrete eklenmesi gerekecektir. İşveren tarafından yemek yardımı nakdi olarak yapılıyorsa aylık yapılan nakdi ödemenin tutarı eklenir.
Yemek yardımı fiili olarak yapılıyorsa işçinin aylık brüt ücretine bir öğün yemek yardımının işverene maliyeti tutarı dikkate alınarak hesaplama yapılır. İşçinin aylık rutin çalışması da dikkate alınarak aylık tutar hesaplanır. Örneğin işçi haftanın 6 günü çalışıyorsa yemek yardımının aylık parasal tutarı 26 gün üzerinden hesaplanır.
Açılan davalarda işveren tarafından yemek maliyetine ilişkin belge sunulmadığı durumda, ihbar ve kıdem tazminatının hesabında iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki asgari ücretin binde yedisi dikkate alınarak bir öğün yemek maliyeti belirlenmektedir.
İhbar ve kıdem tazminatı hesabında yol yardımının ücrete eklenmesi
Bazı işyerlerinde yol yardımı olarak nakdi ödeme yapılmaktadır. İhbar ve kıdem tazminatının hesabında giydirilmiş brüt ücret belirlenirken yol yardımı olarak işveren tarafından nakdi olarak yapılan ödeme tutarı dikkate alınır.
Bazı işyerleri ise işyeri servisi ile işçilerin işe geliş – gidiş kolaylığı sağlamaktadır. Bu durumda da servis hizmetinin işverene maliyeti dikkate alınarak hesaplama yapılır. İşçinin işe geliş – gidişi dikkate alınarak aylık çalıştığı güne göre hesap yapılır.
Açılan davalarda işveren tarafından buna ilişkin bir belge sunulmadığı durumda o bölgedeki belediye otobüs bilet fiyatları dikkate alınarak hesaplama yapılmaktadır.
